De hele dag bezig zijn met het schoonmaken van het huis of kantoor kan negatieve gevolgen hebben.
Een opgeruimd en schoon huis is een goede gewoonte. Niet alleen vanwege de hygiëne, maar ook omdat het een gevoel van voldoening en geluk geeft. Maar als deze goede gewoonte iets dwangmatigs wordt, kan het negatief uitpakken.
Er zijn studies die deze ideeën ondersteunen. Onderzoekers van de Universiteit van Londen ontdekten dat minstens één keer per week schoonmaken het risico op depressie met wel 20 procent vermindert. Een ander onderzoek wijst uit dat het gemakkelijker is om je te concentreren en productiever te zijn in een schone en opgeruimde omgeving, aldus een rapport van de Deutsche Welle.
“In een opgeruimd huis voelen we ons automatisch veiliger en meer op ons gemak. Als het appartement daarentegen rommelig is, kan dit een innerlijk gevoel van stress versterken”, vertelde psychologe Sandra Jankovski aan de Duitse nieuwssite.
Bovendien kan orde in huis een weerspiegeling zijn van de wens om innerlijke orde te scheppen, wat het omgaan met negatieve emoties en gedachten vergemakkelijkt. Bij mensen die vanuit huis werken of veel uren in één ruimte doorbrengen, helpt orde om een soepele routine en een betere rust te behouden.
Oncontroleerbare dwang
De psychologie waarschuwt ook dat het een alarmsignaal kan zijn als het een oncontroleerbare dwang wordt. De obsessief-compulsieve stoornis (OCS) met betrekking tot schoonmaken omvat opdringerige gedachten over vuil of vervuiling, die leiden tot herhaaldelijk schoonmaken om de angst te verlichten. En dit gebeurt meestal zowel thuis als op kantoor.
Dit gedrag kan de kwaliteit van leven beïnvloeden, hetzij omdat schoonmaken vele uren van de dag in beslag neemt, hetzij omdat het het gebruik van ruimtes beperkt of letsel aan de handen veroorzaakt door overmatig gebruik van schoonmaakmiddelen. Bovendien kan deze OCD persoonlijke relaties en het sociale leven verstoren.
OCD in verband met schoonmaken ontwikkelt zich meestal bij perfectionistische mensen, omdat zij volledige controle over hun omgeving willen hebben, aangezien onvolmaaktheid hen angst en onzekerheid bezorgt. Ook bij mensen die bang zijn om ziek te worden door een virus of bacterie of die hypochondrisch zijn.
“Ook ervaringen in de kindertijd met zeer kritische of veeleisende gezinnen op het gebied van orde kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van dit gedrag op volwassen leeftijd. Dwangmatig schoonmaken kan ook een verdedigingsmechanisme zijn om moeilijke emoties of interne conflicten te vermijden die men op geen enkele andere manier weet te hanteren”, legt de krant Marca uit.
Om deze OCD te behandelen, bevelen psychologen drie zeer duidelijke stappen aan:
- Onderzoek de reden achter de behoefte om schoon te maken: is het om een angst te vermijden of om angst te verlichten? Zodra de oorzaak bekend is, moet deze worden behandeld.
- Leer geleidelijk aan imperfectie te tolereren. En accepteer kleine onvolkomenheden om controle over de situatie te krijgen. Perfectie is onmogelijk te bereiken.
- Raadpleeg een arts. In ernstige gevallen is het ideaal om een beroep te doen op een professional, die een gedragstherapie zal aanbevelen.
Natuurlijk is voortdurend schoonmaken of altijd zorgen dat alles onberispelijk is, vaak geen OCD, maar een manie, een obsessie voor orde waarvan de oorzaak onbekend is.
Factoren zoals familiegeschiedenis, stresssituaties, traumatische ervaringen, angst of depressie kunnen verband houden met dit gedrag.
